"Και γαρ τ' όναρ εκ Διός εστίν"
("Γιατί και το όνειρο σταλμένο από τον Δία")
"Ιλιάδα" Α63
Σε όλες τις εποχές ο άνθρωπος ενδιαφέρθηκε για τη θεραπεία των ασθενειών με κάθε δυνατό τρόπο. Έτσι πολλοί τρόποι θεραπευτικής αναπτύχθηκαν και θεραπευτές υπήρξαν αρκετοί μέχρι που φτάνουμε στον μεγάλο Ιπποκράτη και το διάσημο γιατρό Γαληνό. Ακόμη είναι γνωστό σε όλους μας ότι υπήρχαν θεοί της Θεραπείας και της Υγείας, με κύριο και σημαντικότερο τον Ασκληπιό, αν και οι κυριότεροι θεοί πάντα είχαν και μια θεραπευτική όψη.
Ένας από τους τρόπους θεραπείας ήταν αυτός μέσω των ονείρων. Κατά τη διάρκεια της Εγκοιμήσεως σε κάποιον ιερό χώρο, ο ασθενής δεχόταν ένα αποκαλυπτικό όνειρο το οποίο του έδειχνε τον τρόπο θεραπείας που έπρεπε να ακολουθήσει. Όμως είναι δυνατόν στα όνειρα να δεχτεί ο άνθρωπος μηνύματα και αλήθειες και μάλιστα για ένα τόσο σημαντικό θέμα όπως αυτό της υγείας του;
Το όνειρο για μας σήμερα είναι συνώνυμο του φανταστικού και του ανυπάρκτου, γιατί ζούμε σ' έναν κόσμο όπου ο υλισμός και ο ορθολογισμός κρατούν τα ηνία της σκέψης και της δράσης μας. Όμως για τους αρχαίους προγόνους μας -και όχι μόνο για τους Έλληνες, αλλά για όλους τους αρχαίους λαούς της γης- το όνειρο είχε διπλό χαρακτήρα. Μπορούσε να παρουσιάσει ψεύτικες εικόνες είδωλα και φαντάσματα, αλλά και να δείξει αλήθειες και να συμβουλέψει σίγουρα, αν και ίσως μέσω συμβόλων μερικές φορές.
Ήδη ο Όμηρος αναφέρεται σ' αυτή τη διπλή φύση των ονείρων, όταν στην "Οδύσσεια" παρουσιάζει την Πηνελόπη να λέει μετά από ένα όνειρο: (2)
"Γιατί 'ναι των απατηλών ονείρων δύο οι πόρτες.
Η μία είναι από κέρατο κι η άλλη φιλντισένια
κι όσα απ' το φίλντισι περνούν το καλοτροχισμένο
όλα γελούν τον άνθρωπο, χαμένα φέρνουν λόγια.
Και πάλι όσα απ' το κέρατο το σκαλιστό περάσουν
βγαίνουν αλήθεια στους θνητούς εκείνους που τα βλέπουν."
Από τη Βίβλο μάς είναι αρκετά γνωστό το όνειρο του Φαραώ με τις παχιές και τις ισχνές αγελάδες το οποίο του ερμήνευσε ο Ιωσήφ. Όλα τα κείμενα των λαών είναι γεμάτα με αφηγήσεις σημαντικών αποκαλυπτικών ονείρων που βγήκαν αληθινά. Ακόμη στην Αρχαία Ελλάδα τα όνειρα είχαν πολύ μεγάλη σημασία για τους Πυθαγόρειους, οι οποίοι μάλιστα μέσα από έναν κατάλληλο τρόπο ζωής με σωστή δίαιτα, μουσικά ακούσματα πριν από τον ύπνο, έλεγχο και προσανατολισμό της σκέψης, μπορούσαν να δουν αποκαλυπτικά όνειρα, να επικοινωνήσουν με το υπερπέραν και μάλιστα κατείχαν και ένα σύστημα για να τα θυμούνται. Αποκαλυπτική και σημαντική για τα όνειρα είναι και η τοποθέτηση του μεγάλου Πλάτωνα: (3)
"Όταν όμως ένας άνθρωπος έχει ρυθμίσει τη δίαιτα του με τους κανόνες της υγιεινής και της σωφροσύνης, όταν, πριν παραδοθεί στον ύπνο, ξυπνάει το λογιστικό μέρος της ψυχής του και το θρέψει με καλούς λόγους και σκέψεις και συγκεντρώνει σ' αυτές όλη τη διάνοιά του, όταν χωρίς ούτε να στερήσει ούτε να παραφορτώσει το επιθυμητικό του, του παραχωρεί όσο ακριβώς χρειάζεται για να αποκοιμηθεί και να μην έρχεται να διαταράσσει το καλύτερο μέρος της ψυχής με τη χαρά ή τη λύπη του, αλλά το αφήνει να νιώσει, ότι δεν γνωρίζει από τα περασμένα ή από τα παρόντα ή από τα μέλλοντα. Όταν επίσης αυτός ο άνθρωπος κατευνάσει το θυμοειδές μέρος της ψυχής του και κοιμηθεί χωρίς να έχει την καρδιά του ταραγμένη από οργή εναντίον άλλων. Όταν τέλος καθησυχάζει αυτά τα δύο μέρη της ψυχής κρατώντας άγρυπνο μόνο το τρίτο, όπου εδρεύει η φρόνηση, και έτσι αναπαυθεί, ξέρεις βέβαια ότι τότε το πνεύμα του αγγίζει όσο γίνεται περισσότερο την αλήθεια..."
Όμως ο συμβολικός και αποκαλυπτικός χαρακτήρας των ονείρων συνεχίζει να ισχύει και σήμερα, κόντρα στο μονόπλευρο ορθολογισμό που κυβερνά τη ζωή των περισσότερων ανθρώπων της εποχής μας. Έτσι ο χημικός τύπος του βενζολίου ανακαλύφθηκε χάρη σ' ένα όνειρο, πολλοί μεγάλοι μουσικοί έχουν δηλώσει ότι τις συνθέσεις τους τις άκουγαν πρώτα στο όνειρό τους και ακόμα και η διάσημη συγγραφέας Αγκάθα Κρίστι τις περίπλοκες υποθέσεις των αστυνομικών της διηγημάτων είχε δηλώσει ότι τις έβλεπε στον ύπνο της και τις κατέγραφε το πρωί.
Φαίνεται σίγουρο ότι ο διπλός χαρακτήρας των ονείρων είναι πραγματικότητα. Άλλωστε και οι σκέψεις μας και η δράση της φαντασίας μας καθημερινά δεν είναι το ίδιο; Οι σκέψεις ή θα είναι νοητικά παιχνίδια, πλάσματα τεχνητά του νου χωρίς συγκεκριμένο και χρήσιμο συμπέρασμα, ή θα είναι σωστοί συλλογισμοί με αρχή και λογικό τέλος. Και οι δράσεις της φαντασίας μας ανήκουν στο χώρο της δημιουργικής φαντασίας ή θα είναι χίμαιρες φαντασιοπληξίας, ανώφελα είδωλα αφέλειας, άχρηστες εικόνες χωρίς δομή και αρμονία. Ακόμη και οι πράξεις οι φυσικές που κάνουμε ή είναι σταθερές, σωστές και δημιουργικές ή είναι ανώφελες, περιττές, σκέτη κίνηση χωρίς αντίκρισμα. Φαίνεται ότι ο τριπλός κόσμος Σώματος, Ψυχής και Νου των αρχαίων είναι πραγματικότητα και σε καθέναν από αυτούς οι δράσεις του ανθρώπου έχουν πάντα διπλό χαρακτήρα: Η θα οδηγούν προς τα επάνω ή θα είναι παιδιά της άγνοιας και θα οδηγούν στο λάθος και στη νοσηρή αδράνεια.
Τα όνειρα λοιπόν δεν βρίσκονται έξω από αυτό το πλαίσιο. Και οι αρχαίοι είχαν βρει έναν τρόπο για να δεχτούν στον ύπνο τους τα όνειρα που τους οδηγούσαν σε θεραπείες.
Τι ήταν όμως η Εγκοίμηση και τα εγκοιμητικά ιερά και θεραπευτήρια;
Εγκοίμηση ήταν όλη η διαδικασία του να κοιμηθεί κανείς σ' έναν ιερό χώρο, ώστε να δεχτεί ένα όνειρο αποκαλυπτικό είτε για θεραπευτικούς σκοπούς, είτε για να μάθει για το μέλλον του. Εγκοιμητικά μαντεία υπήρξαν σε όλα τα μέρη του αρχαίου κόσμου. Το ίδιο αρκετά υπήρξαν τα ιερά όπου ο θεραπευτικός χαρακτήρας προεξείχε. Οπωσδήποτε τέτοιο ρόλο έπαιξαν όλα τα Ασκληπιεία αλλά και άλλα ιερά. Η Εγκοίμηση ή Εγκοιμητήριο ήταν ο χώρος όπου ο πιστός ή οι πιστοί έπρεπε να πάνε να κοιμηθούν. Η πίστη οπωσδήποτε έπαιζε σημαντικό ρόλο. Εδώ ας θυμηθούμε και τα λόγια του ίδιου του Χριστού σε ασθενή που θεράπευσε: Πήγαινε, η πίστη σου σ' έσωσε. (4 )
Στην Ελλάδα οι πιο διάσημοι ιεροί χώροι όπου λειτούργησαν εγκοιμητήρια για θεραπευτικούς σκοπούς ήταν το Ασκληπιείο της Επιδαύρου, το Αμφιαράειο του Ωρωπού και το Τροφώνιο Άντρο στη Λιβαδειά. Από όλα τα μέρη της Ελλάδας ασθενείς συνέρεαν στα ιερά αυτά να θεραπευτούν με τη συνδρομή της θεότητας. Έτσι βλέπουμε να υπάρχουν εκεί ερείπια, κυρίως στην Επίδαυρο και στο Αμφιαράειο, τα οποία μαρτυρούν το μεγαλείο που είχαν στην ακμή τους που διάρκεσε αιώνες. Και σήμερα άλλωστε υπάρχουν ναοί όπου κατ' εξοχήν ο κόσμος πηγαίνει για θεραπεία, όπως η Παναγία της Τήνου και η Παναγία της Λούρδης στη Γαλλία.
Πηγή :
http://esoterica.gr/articles/alt_med/dreams/dreams.htm
