Η θεραπεία τότε γινόταν μέσω της αιθερικής συνδέσεως των δυο τους.
Γι’ αυτό βλέπετε στην εικόνα πάτω τον Πωρία στον ώμο του ασθενούς.
Κλαυδιος Αιλιανός, De natura animalium[Η φύση των ζώων], 8.12.1-6
Ὁ παρείας ἢ παρούας (οὕτω γὰρ Ἀπολλόδωρος ἐθέλει) πυρρὸς τὴν χρόαν, εὐωπὸς τὸ ὄμμα, πλατὺς τὸ στόμα, δακεῖν οὐ σφαλερός, ἀλλὰ πρᾶος. ἔνθεν τοι καὶ τῷ θεῶν φιλανθρωποτάτῳ ἱερὸν ἀνῆκαν αὐ τόν, καὶ ἐπεφήμισαν Ἀσκληπιοῦ θεράποντα εἶναι οἱ πρῶτοι ταῦτα ἀνιχνεύσαντες.
(Ο παρείας ή παρούας (γιατί έτσι τον αποκαλεί ο Απολλόδωρος) έχει το χρώμα της φωτιάς, έχει φιλικό βλέμμα, μεγάλο στόμα, δαγκώνει, αλλά δεν είναι επικίνδυνος· αντίθετα, είναι ήρεμος. Οι πρώτοι που τα ανακάλυψαν αυτά διέδωσαν ότι είναι θεραπευτής του Ασκληπιού και εκεί προς τιμή του φιλανθρωπότερου από τους θεούς έστησαν σε αυτόν ιερό)
Πωρίας από εκδρομή στο μουσείο των Δελφών
Γιώργος Λεκάκης -λαογράφος
«Ως ιερά ζώα του Ασκληπιείου Επιδαύρου θεωρούνταν το φίδι, η αίγα, ο σκύλος, κ.ά. Το φίδι της Επιδαύρου, είναι, έως σήμερα, σύμβολο της Ιατρικής. Τα φίδια στο Ασκληπιείο της Επιδαύρου ήταν τα ιερότερα ζώα του χώρου. Εξημερώνονταν πολύ εύκολα και θεωρούντο παρίες. Μάλιστα, όποιοι ήθελαν να ιδρύσουν ένα ασκληπιείο, έρχονταν και τελετουργικώς έπαιρναν ένα φίδι από την Επίδαυρο. Όπως συνέβη και στη Ρώμη, όταν θέλησαν να κτίσουν εκεί ασκληπιείο, το 294 π.κ.ε. μετά από ένα σοβαρό λοιμό που έπεσε στην περιοχή και που αδυνατούσαν οι εντόπιοι Θεοί να παύσουν. Το φίδι δεν καθιερώθηκε τυχαίως ως σύμβολο της Ιατρικής, Παρίας του Ασκληπιείου και βοηθός του Ασκληπιού, στην Επίδαυρο.
Κάποτε ο Μίνωας εκ Κρήτης έστειλε τον αγαπημένο νεαρό γιο του, Γλαύκο, νεκρό στο ασκληπιείο της Επιδαύρου, όταν ακόμη αρχιεράτευε ο ίδιος ο Ασκληπιός. Ο Γλαύκος είχε πέσει μέσα σ’ ένα πιθάρι με μέλι και πνίγηκε! Ο ισόθεος κλείσθηκε με τον νεαρό νεκρό πρίγκιπα στο άβατον ίνα τον αναστήσει. Παρατήρησε, ότι στην βακτηρία (ή κατ’ άλλους ρόπαλο) στο οποίο στηριζόταν, άρχισε να τυλίγεται ένα φίδι και να ανέρχεται. Ο Ασκληπιός κτύπησε και σκότωσε το ερπετό. Τότε έκπληκτος είδε την εξής σκηνή: Ένα άλλο φίδι πλησίασε τον σκοτωμένο όφι, το δάγκωσε και το ανέστησε! Ο Ασκληπιός σκέφτηκε τότε πως η Φύση του έδωσε τη λύση: Ήταν το δηλητήριο του φιδιού! Ο Ασκληπιός αμέσως επήρε το φαρμάκι και το έκαμε φάρμακο. Παρασκεύασε με το δηλητήριο μια ουσία, [εδώ γίνεται αναφορά στο πολύτιμο αίμα της Μέδουσας] την οποία έδωσε μετά στον νεκρό Γλαύκο και τον ανέστησε! Έκτοτε το φίδι παρίας έγινε ενυφαντός σύντροφος του Ασκληπιού.
Ο Γλαύκος επέστρεψε ζωντανός στην Κρήτη κι εμφανίσθηκε στον έκπληκτο πατέρα του προς δόξαν του Ασκληπιού. Οι Θεοί ποτέ δεν συγχώρησαν στον Ασκληπιό την επιτυχία του να βρει το φάρμακο της αναστάσεως νεκρών. Θεώρησαν πως έτσι οι άνθρωποι θα πάψουν πλέον να είναι θνητοί, άρα ένα μεγάλο πλεονέκτημα των Θεών, έναντι αυτών, θα εκλείπει.
Βέβαια, δεν είναι η μόνη ανάσταση νεκρού που αναφέρεται στην αρχαία παράδοσή: ο Πέλοψ αναστήθηκε από τους Θεούς, κι ο Άδωνις, κι ο Σαρπηδών με μαγικό τρόπο κ.ά.
Παραλλαγή αυτού του μύθου μιλά για τον μάντη και θεραπευτή Πολύϊδο (δηλ. αυτός που ξέρει πολλά) ο οποίος ήταν ένας περιπλανώμενος Αργείος. Ο Πολύϊδος εμάντεψε τον τόπο όπου είχε πνιγεί ο μικρός υιός του βασιλέως της Κνωσού κι εν συνεχεία, έκαμε χρήση μαγικών βοτάνων (μιας πόας) με τα οποία τον επανέφερε στη ζωή! Κι αυτός διατεινόταν πως έμαθε τη θεραπευτική χρήση και δράση των βοτάνων, από τους παρίες της περιοχής. Αργότερα, ο Μίνως απαιτεί να διδάξει ο ίδιος ο Πολύϊδος στον Γλαύκο, τη μαντική τέχνη και οι μινωίτες Κρήτες την δίδαξαν με την σειρά τους στους Αιγυπτίους.
Οι ασθενείς ή όσοι προσέφευγαν στα ασκληπιεία, θυσίαζαν πρόβατα, χοίρους, κ.ά. ζώα, αλλά κυρίως ταύρους, εκ των οποίων έλαβε το όνομά της η περιοχή: Επίδαυρος >επί + ταύρος. Στους βωμούς καίγονταν τα εντόσθια, ενώ το υπόλοιπο κρέας ήταν το προσφερόμενο φαΐ στους ιερείς και το προσωπικό του ασκληπιείου.
Κατά τ’ άλλα, μετά τον Ασκληπιό, τα ασκληπιεία διευθύνονταν από τον εκάστοτε ιεροφάντη. Όταν απουσίαζε τον αντικαταστούσε ο πυρφόρος. Ο ιεροφάντης εξέταζε προσεκτικώς τον ασθενή και καθόριζε τη θεραπεία, έπειτα από συμβούλιο που έκαμε με τους θεράποντες ιατρούς-ιερείς. Σε κάθε ασκληπιείο απασχολούνταν ιερομνήμονες (σαν να λέμε σήμερα νοσοκόμοι), υδροθεραπευτές, μαλάκτες, ιεροψάλτες, κ.ά.. Σημαντικό είναι να αναφέρω, πως υπηρεσίες προσέφεραν και γυναίκες ιέρειες, οι νεωκόρες ή ζακόρες.
Οι θεραπευόμενοι μετά τη θεραπεία τους προσέφεραν ζωάγρια, άφθονες δωρεές στους ευεργέτες τους. Από τα αφιερώματα αυτά συγκεντρώνονταν μεγάλα χρηματικά ποσά, τα οποία διατίθεντο για τον καλλωπισμό του χώρου, για την κατασκευή μεγαλοπρεπέστατων και καλλιτεχνικότατων μνημείων. Ένα τέτοιο θα πρέπει να θεωρηθεί και το περίφημο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου. Αλλά και πήλινα αγγεία, χάλκινα αγάλματα, ανάγλυφα, λίθινα σκεύη, βωμοί και αναπαυτήρια, ήσαν μεταξύ των συνηθισμένων αφιερωμάτων. Όλα αυτά στόλιζαν τον ιερό χώρο. Κάτι που προξενούσε μεγάλη εντύπωση στους ασθενείς που έφθαναν σε αυτόν προς θεραπεία, αλλά και τέρψη και ευμάρεια στους επισκέπτες και τους συνοδούς τους. Όταν κανείς περνούσε τα Προπύλαια και ανηφόριζε τον γνωστό λόφο, έμενε έκθαμβος από τα απαράμιλλα κάλλη. Τέλος, οι θεραπευόμενοι ασθενείς προσέφεραν και χρήματα: Από 2 έως 13 αλεξανδρινές δραχμές ή χρυσούς στατήρες. Αναφέρεται μάλιστα, πως ο Ιππόλυτος προσέφερε είκοσι ίππους»
